LEF Oostende is rebels in het standpunt rond het hoofddoek.
Dit naar aanleiding van de publicatie
Titel: BOEH! – Baas over eigen hoofd
Auteur:: Samira Azabar & Ida Dequeecker (red.)
Uitgever: EPO
Uitgave datum: 2022
Pagina’s: 312, € 22,50
In het debat en de mainstream van progressieven in België laten we een aantal pertinente argumenten aanbod komen:
We vonden die stellingen mooi op een rij gezet door de boekbespreking van Piet Lambrechts in https://www.uitpers.be/inhoudsloos-pleidooi-voor-de-hoofddoek/
We geven dit weer opdat deze argumentatie niet zou verloren gaan:
Het debat over de moslimhoofddoek woedt nog altijd. Het collectief BOEH! (Baas over eigen hoofd) verdedigt sinds jaren het dragen van die hoofddoek en verzet zich tegen het verbod erop in de ambtenarij en het onderwijs. Het collectief publiceerde nu een boek over deze problematiek dat de titel BOEH! kreeg. Spijtig genoeg wordt hierin vurig voor de ‘vrije keuze’ voor de hoofddoek gepleit, zonder op de ware betekenis van dit kledingstuk in te gaan. Dat komt de geloofwaardigheid van het pleidooi zeker niet ten goede, zeker als iedereen die enige kritiek op de hoofdoek uitoefent wordt beschuldigd van seksisme, racisme en islamofobie. Vandaar dat dit boek een inhoudsloos pleidooi voor de hoofddoek is geworden.
De auteurs stellen meteen dat het recht om een hoofddoek te dragen deel uitmaakt van de fundamentele mensenrechten. Uiteraard zet iedereen op zijn/haar hoofd wat hij of zij wil. Maar het gaat hier wel om de moslimhoofddoek. Waar die moslimhoofddoek vandaan komt, waarom hij in de islam zo belangrijk is, zijn vragen die in het boek niet aan bod komen. BOEH! zegt alleen maar: ‘De vrouw beslist’. Waarover ze beslist heeft geen belang. En de zelfbeschikking? Het is niet omdat iemand de indruk heeft uit vrije wil een beslissing te nemen, bijvoorbeeld het dragen van een hoofddoek, dat die niet kan ingegeven zijn door een aloude traditie waarvan we ons niet bewust zijn. Voetballers die een kruisteken maken voor het begin van een wedstrijd zullen ook zeggen dat ze dat uit vrije wil doen, terwijl zo’n gebaar ingegeven is door een traditie waarin geloof en bijgeloof, wat hetzelfde is, schering en inslag is. En de identiteit? Sommige moslima’s beweren zichzelf niet te zijn zonder hoofddoek. Stel dat diezelfde vrouwen in een niet-moslimgezin zouden geboren zijn. Dan zouden ze helemaal geen hoofddoek missen.
Voor de auteurs van BOEH! mogen we vooral niet zeggen dat het bedekken van het hoofd van de vrouw en van haar hele lichaam een uiting is van een achterlijke cultuur waarin de vrouw als minderwaardig wordt beschouwd en onderdrukt wordt. Geen woord daarover in het boek. Evenmin over de situatie van vrouwen in islamietische landen, noch over de islam. Want de islam is een godsdienst en daar heeft BOEH! niet de minste moeite mee. Integendeel, in naam van de godsdienstvrijheid wordt alles goedgekeurd, ook het niet-verdoofd slachten. Andere islamietische gebruiken zoals genitale verminking, gedwongen huwelijken, kindbruidjes en weduweverbranding worden door BOEH afgedaan als ‘exotische thema’s vooral goed voor het opkrikken van de witte eigenwaarde’. Religieuze sekten die tegen bloedtransfusies en vaccinaties zijn beroepen zich eveneens op de godsdienstvrijheid. Allemaal normaal?
Agressieve islam
In het debat over de hoofddoek moet het volgens BOEH! niet over de islam en de godsdienst in het algemeen gaan, omdat dit debat volgens de auteurs uitsluitend kadert ‘in het westerse superioriteitsdenken, in de koloniale beschavingsmythen en in oriëntalistische fantasmen’. De auteurs gaan daarbij voorbij aan de vooruitgang van een zeer agressieve en gewelddadige islam. De Franse journaliste Ophélie Meunier werd met de dood bedreigd en geniet sinds enige tijd politiebescherming omdat ze een reportage maakte over de radicale islam in het Franse Roubaix. In een winkel in die stad worden poppen verkocht zonder ogen, neus of mond omdat men binnen de islam beter geen gezichten weergeeft. Dat komt alleen Allah toe. In een restaurant in dezelfde stad zijn afzonderlijke plaatsen voor gesluierde vrouwen voorzien (De Standaard, 9 februari 2022). Sinds de moord op de geschiedenisleraar Samuel Paty in 2020 en de aanslag op de redactie van Charlie Hebdo in 2015 vragen Franse media (en allicht ook andere) zich af wat ze nog over de islam mogen schrijven. Maar voor BOEH! is die angst voor de islam een uiting van islamofobie.
Wie tegen de moslimhoofddoek is maakt zich volgens BOEH! schuldig aan seksisme. Maar heeft BOEH! de moslima’s al eens uitgelegd hoe seksistisch die hoofddoek wel is? Zoals Lale Gül in haar boek ‘Ik ga leven’ schrijft, verplicht de islam meisjes na hun eerste maandstonde een hoofddoek te dragen, terwijl jongens dat niet moeten doen na hun eerste zaadlozing. De hoofddoek verwerpen in naam van de gelijkheid man-vrouw mag volgens BOEH ook niet, want ‘zo wordt in naam van het feminisme islamofobie genormaliseerd.’ Begrijpe wie kan.
Bovendien is de gelijkheid man-vrouw niet in eerste instantie een feministisch, maar een humanitair beginsel: alle mensen zijn gelijk. Om het nog erger te maken schrijven de auteurs dat de gelijkheid van man en vrouw, de vrije meningsuiting en de scheiding van kerk en staat ‘samenhang geven aan een demonisering van de moslimcultuur’. Stel dat dat zo zou zijn, zou er dan niets mis zijn met die moslimcultuur? BOEH! vraagt zich af of de westerse cultuur dan zo perfect is en of binnen die cultuur mannen en vrouwen volledig gelijk zijn. Natuurlijk is dat niet zo, maar BOEH! maakt een zware denkfout door te stellen dat als het westerse model niet volmaakt is, geen kritiek mag worden uitgeoefend op andere modellen.
Om er een schepje bovenop te doen beweert BOEH zelfs dat het Westen het bevrijden van moslimvrouwen als rechtvaardiging gebruikt om imperialistische oorlogen te voeren. Zo werd volgens de auteurs de bevrijding van vrouwen ingeroepen om de oorlog tegen Afghanistan goed te praten. Misschien maakte dat deel uit van de propaganda, maar het zal wel het laatste zijn geweest waar de toenmalige Amerikaanse president Bush jr. aan dacht toen hij de uitzichtloze oorlog tegen Afghanistan begon.
Seksuele obsessie
En heeft BOEH! al eens duidelijk gemaakt dat het haar van de vrouw voor alle monotheïstische godsdiensten een probleem is. Want de vrouw zou vooral met haar haar de man verleiden! Vandaar dat niet alleen moslimvrouwen hun hoofd moeten bedekken. Joodse fundamentalistische vrouwen moeten zich kaal scheren als ze huwen en een pruik dragen. Tot in het midden van de vorige eeuw waren vrouwen verplicht een hoofddeksel te dragen als ze een katholieke kerk betraden. BOEH! ziet er geen graten in die seksistische stereotypen te bevestigen: de vrouw als eeuwige verleidster en de man die vanzelfsprekend niet mag worden verleid, want wat kan er dan allemaal niet gebeuren! Bijgevolg moet de vrouw haar hoofd en bij voorkeur haar hele lichaam bedekken. Zowel binnen de islam als binnen het christendom speelt seksuele obsessie een grote rol.
Het wordt al te gek als een van de auteurs, Rachida Lamrabet, het bedekken van het gelaat door een sluier verdedigt in naam van de bescherming van de privacy. Door die sluier maakt iemand duidelijk dat ‘ze niet wil bespied worden’, terwijl ze haar recht bevestigd haar religie in het openbaar uit te oefenen. Volgens Lamrabet is daar niets mis mee, want door het dragen van een mondmasker vanwege corona was ons gelaat toch ook niet meer helemaal zichtbaar. Een religieuze maatregel ter onderdrukking van de vrouw en een sanitaire maatregel zijn hetzelfde! Niet te verbazen dat Lamrabet geen goed woord over heeft voor de Belgische wet van 2011, de zogenaamde boerkawet, die verbiedt met een bedekt gelaat in het openbaar te verschijnen. Lamrabet vindt het ook niet kunnen dat Belgen van een andere etnisch-culturele origine die vanuit een geloofsovertuiging geen hand geven aan mensen van het andere geslacht niet mogen opkomen als kandidaat op een verkiezingslijst. Ze noemt dat ‘een schending van hun politieke rechten’. Dat Belgen van een andere etnisch-culturele origine die een ambtenaar van een ander geslacht geen hand geven voor een dienstverlening kunnen worden geweigerd, kan voor haar evenmin door de beugel. Is ze er zich van bewust dat ze voor een radicale apartheid en discriminatie pleit? Ze beklaagt zich over het lot van wie geen hand wil geven. En wat met de burger die een hand wordt geweigerd?
Hoofddoek en neutraliteit
Vanzelfsprekend komt het hoofddoekverbod voor loketbedienden en in de scholen ter sprake. BOEH! heeft het vooral op het Gemeenschapsonderwijs (GO) gemunt. Want nadat het hoofdoekverbod door de Raad van State werd vernietigd, ging het GO er toch mee door. Zoals Jurgen Slembrouck van de Vrijzinnige Dienst Universiteit Antwerpen opmerkt viseert het verbod niet de hoofddoek, maar ‘alle zichtbare levensbeschouwelijke kentekens’. Wie niet bereid is om de zichtbare tekens van zijn levensbeschouwelijke overtuiging af te leggen, is volgens Slembrouck niet bekwaam om voor de klas te staan en aan het ideaal van de officiële school bij te dragen (De Standaard, 22 oktober 2021). Dat meisjes onder druk worden gezet om ook op school een hoofddoek te dragen doet BOEH! af als verzinsels. Onlangs toonde de tv-documentaire ‘Moeders’ dat de invloed van ouders van Marokkaanse afkomst op hun dochters verpletterend isWat de neutraliteit van loketbedienden betreft verdedigt BOEH! terecht de stelling dat de dienstverlening neutraal moet zijn. Maar van de ambtenaar mag evenzeer worden verwacht dat hij/zij niet laat blijken welke zijn/haar religieuze of politieke overtuiging is. BOEH! aanvaardt dat niet. Een ambtenaar moet evenwel dienst verlenen en geen propaganda maken. Bovendien heb ik er toch geen boodschap aan of een ambtenaar al dan niet gelovig is. Ik hoef toch ook niet te weten of hij/zij hetero-, homo- of biseksueel is. Of moeten we misschien ook kentekens gaan dragen om duidelijk te maken of we voor of tegen klassieke muziek zijn? Mooie samenleving wordt dat.
Het is opvallend dat sommige progressieven, linksen en marxisten dit BOEH-discours aanhangen. Ze verwarren blijkbaar respect voor en solidariteit met moslims met het goedpraten van de antidemocratische ontsporingen van de islam. De vraag rijst dan ook of progressieven het tot hun opdracht moeten rekenen mensen in de achterlijkheid te bevestigen of om ze eruit te halen.